Czy wiesz, że oprócz energii elektrycznej, którą wykorzystujesz w swoich urządzeniach, w Twojej instalacji krąży również tak zwana energia bierna? Czy wiesz, że jeśli korzystasz z taryfy A, B lub C u Twojego operatora energii, to rozliczenie za energię bierną widnieje na każdym Twoim rachunku? Czym jest energia bierna i jak zoptymalizować koszta zużycia energii w firmie, fabryce czy gospodarstwie rolnym? Sprawdźmy!

Energia bierna – co to takiego

Energia bierna pulsuje pomiędzy źródłem energii a odbiornikiem. W przeciwieństwie do energii czynnej nie jest zamieniana na pracę urządzeń czy energię cieplną – stąd jej nazwa „energia bierna”. Skąd się więc bierze i dlaczego przepływa w naszej instalacji elektrycznej? Energię bierną dzielimy na energię bierną indukcyjną oraz energię bierną pojemnościową. Każda z nich ma inne źródło:

• Energia bierna indukcyjna – pobierana jest z sieci elektrycznej celem wytworzenia pola magnetycznego przez urządzenia takie jak silniki elektryczne czy transformatory. Liczniki nowej generacji wyświetlają na ekranie strzałkę skierowaną w górę, jeśli ten typ energii przebiega w sieci użytkownika. Wartość wykorzystywanej energii indukcyjnej określana jest w jednostce kVarh pod pozycją 5.8.0 lub 3.8.0.
• Energia bierna pojemnościowa – ten rodzaj energii jest generowany i oddawany do sieci elektromagnetycznej przez urządzenia elektroniczne takie jak telewizory, monitory, laptopy, oświetlenie led i jarzeniówki, kuchenki indukcyjne czy zasilacze. Generują ja także UPSy i inwertery stosowane na przykład przy instalacjach fotowoltaicznych. Na większości nowych liczników wartość energii pojemnościowej oznaczana jest strzałką skierowaną w dół a jej ilość określa się w jednostce kVarh pod pozycją 8.8.0 lub 4.8.0.

Ile płacimy za energię bierną?

W wypadku taryf A, B, lub C, czyli tych, stworzonych z myślą o osobach fizycznych i prawnych prowadzących działalność gospodarczą, opłata za pobór energii indukcyjnej naliczana jest na podstawie podziału ilości biernego prądu indukcyjnego przez ilość wykorzystanej czynnej energii elektrycznej w danym okresie. Jeśli wartość ta wyniesie poniżej 0.4, najprawdopodobniej będzie brana pod uwagę (w wyjątkowych sytuacjach operator może obniżyć wartość nierozliczaną, przy czym nie może być ona niższa niż 0.2).

W wypadku energii biernej pojemnościowej opłata jest naliczana od każdego zużytego kVarh i na dzień dzisiejszy w zależności od taryfy waha się ona pomiędzy 0,2454 zł, a 0,7362 zł/ 1 kVarh. Oznacza to, że niewykorzystywana przez nas energia bierna generuje dodatkowe koszta funkcjonowania przedsiębiorstwa, które z kolei przekładają się później na ceny usług i produktów. W wypadku biur open space czy zakładów przemysłowych z liniami produkcyjnymi i dodatkowo oświetlanych jarzeniówkami koszta te mogą być znaczące, dlatego warto zwrócić na nie uwagę przy sprawdzaniu rachunku za prąd.

Dlaczego operator pobiera dodatkową opłatę za energię bierną?

Zbyt duża ilość generowanej energii biernej w obiegu ma negatywny na funkcjonowanie wewnętrznej instalacji elektrycznej oraz zewnętrznej sieci elektroenergetycznej. Szkody wywołane przez nadmiar energii biernej to między innymi

• straty energii czynnej w transformatorach
• konieczność zmiany przewodów na te o większej obciążalności prądowej długotrwałej
• zmniejszona przepustowość sieci zasilających
• większe straty energii czynnej oraz spadek napięć w transformatorach
• większe straty energii czynnej w instalacjach odbiorczych
• konieczność instalacji dodatkowych urządzeń zwiększających przepustowość sieci

Kompensacja energii biernej

Wiemy już, czym jest energia bierna, a także że jej obecność w sieci nie przekłada się na działanie urządzeń elektrycznych. W jaki sposób możemy ograniczyć obecność tego rodzaju energii w sieci? Ograniczamy ją poprzez tak zwaną kompensację – działanie mające na celu zmniejszenie wartości generowanej energii biernej. W tym celu stosuje się tak zwane urządzenia kompensacyjne – różne, dla różnego rodzaju energii biernej. Tak więc:

Aby zmniejszyć ilość biernej energii indukcyjnej pobieranej z sieci należy:

• przyłączyć baterie kondensatorów, która wytwarza bierną energię pojemnościową – przeciwną dla energii indukcyjnej

Aby zmniejszyć ilość biernej energii pojemnościowej odsyłanej do sieci elektroenergetycznej należy:

• przyłączyć do sieci baterie dławików indukcyjnych (kompensacyjnych), która wytwarza przeciwną dla energii pojemnościowej energię indukcyjną

Przyłączenie tych urządzeń sprawia, że nie zachodzi konieczność odsyłania energii pojemnościowej do sieci, ani poboru energii indukcyjnej. W powstałym układzie energia bierna przepływa wyłącznie w instalacji elektrycznej użytkownika – pomiędzy urządzeniem kompensacyjnym (kompensatorem) a odbiornikiem. Inwestycja w urządzenia kompensacyjne zazwyczaj zwraca się w okresie od 4 do 12 miesięcy. Gwarantem odpowiedniej kompensacji, jest właściwy dobór kompensatorów do ilości generowanej/potrzebnej mocy biernej. Jako STARBUD chętnie dzielimy się naszą wiedzą – wspieramy naszych klientów przy doborze odpowiednich urządzeń kompensacyjnych i chętnie odpowiemy na wszelkie pytania związane z tym zagadnieniem – zapraszamy do kontaktu.